Περιεχόμενα                                                 ΣΕΛΙΔΑ

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΗΣ

Κεφάλαιο 1

Από τον αντιπραγματισμό στο νόμισμα

1.1 ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ 5

1.2 Ο ΚΟΣΜΟΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ: ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ. ΑΜΟΙΒΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ 6

1.3 Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΧΥΜΑ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΧΡΥΣΟΥ ΚΑΙ ΑΡΓΥΡΟΥ 8

1.4 ΤO ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΧΡΗΜΑ-ΝΟΜΙΣΜΑ 12

Κεφάλαιο 2

Οι εμπορικές τράπεζες, οι χρυσοχόοι και οι αργυραµοιβοί ως χρηματοοικονοµικοί διαµεσολαβητές

2.1 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΩΣ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΕΣ 21

2.2 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΩΣ ΘΕΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ -ΑΠΛΗ ΚΑΙ ΑΝΩΜΑΛΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ 22

2.3 Η άντληση κεφαλαίων από τους μετόχους 24

2.4 Η άντληση κεφαλαίων από τους καταθέτες 25

2.5 Οι εμπορικές τράπεζες ως οι κύριοι «αιμοδότες» της οικονομίας– Δάνεια και πιστώσεις 27

2.6 Οι τράπεζες ως διαμεσολαβητές παροχής πίστης-εμπιστοσύνης 35

2.7 Ο ισολογισμός και τα αποτελέσματα χρήσης μιας εμπορικής τράπεζας 41

2.8 Χρυσοχόοι και αργυραμοιβοί ως χρηματοοικονομικοί διαμεσολαβητές 44

2.9 Οι λοιποί χρηματοοικονομικοί διαμεσολαβητές 46

Κεφάλαιο 3

Από τις εμπορικές εκθέσεις τον Μεσαίωνα στη συναλλαγματική και το χαρτονόμισμα – Τραπεζική κλασματικών αποθεμάτων

3.1 Οι πρώτες πολυεθνικές αγορές αγαθών 51

3.2 Η λύση της συναλλαγματικής 52

3.3 Μέσα πληρωμών και μέσα πίστωσης 53

3.4 Η εμφάνιση των εμπόρων-τραπεζιτών (merchant bankers) 60

3.5 Η μετάλλαξη της συναλλαγματικής σε χάρτινο χρήμα 62

3.6 Ελεύθερη νομισματοκοπία και εξισορροπητική κερδοσκοπία (arbitrage) μεταξύ νομισμάτων και πολύτιμων μετάλλων 62

3.7 Ανώμαλη παρακαταθήκη και τραπεζική κλασματικών αποθεμάτων 63

ΜΕΡΟΣ Β΄

TΑ ΔΟΜΙΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎ ΟΙΚΟΔΟΜΉΜΑΤΟΣ

Κεφάλαιο 4

Η γέννηση της εταιρικής ιδέας και του εταιρικού δεσμού

4.1 Ιστορική εξέλιξη του εταιρικού δεσμού 71

4.2 Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των διαφόρων εταιρικών τύπων 77

4.3 Κατηγορίες μετοχών και δικαιώματα μετόχων 78

4.4 Διαχείριση και εκπροσώπηση των εταιρειών 80

4.5  Η διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ανώνυμη εταιρεία – Σύγκληση,απαρτία και πλειοψηφία των οργάνων διοίκησης 83

4.6 Εταιρικοί μετασχηματισμοί 85

4.7 Λύση και εκκαθάριση των εταιρειών 93

Κεφάλαιο 5

Η επινόηση της διπλογραφίας – Βασικές γνώσεις Λογιστικής και Φορολογίας

5.1 Η διπλογραφία, θεμέλιο της Λογιστικής 101

5.2 Η έννοια του λογαριασμού 104

5.3 Οι έννοιες του ενεργητικού και του παθητικού 106

5.4 Η διάκριση επιχείρησης και επιχειρηματία 108

5.5 Η έννοια του κεφαλαίου 110

5.6 Λογιστικό γεγονός, λογιστικές εγγραφές και οι έννοιες της χρέωσης και της πίστωσης 111

5.7 Χρεωστικοί και πιστωτικοί λογαριασμοί 115

5.8 Συνδυασμοί χρεωπιστώσεων 117

5.9 Εγγραφές με πολλά άρθρα 121

5.10 Η εμπορική επιχείρηση 124

5.11 Η βιομηχανική επιχείρηση 126

5.12 Λογαριασμοί ισολογισμού και αποτελεσμάτων – Σύνταξη οικονομικών καταστάσεων 129

5.13 Χρηματοοικονομικοί δείκτες 149

5.14 Εισαγωγή στη φορολογία 149

5.15 Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) 152

5.16 Παρακρατούμενοι και προκαταβαλλόμενοι φόροι εισοδήματος και η έννοια της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων 153

5.17 Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων 155

5.18 Φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων 157

Κεφάλαιο 6

Τα Μαθηματικά του χρήματος: Οικονομικά Μαθηματικά και Finance

6.1 Εισαγωγή 177

6.2 Χρήμα και δανεισμός χρήματος 177

6.3 Τόκος και επιτόκιο 178

6.4 Απλός και σύνθετος τόκος 182

6.5 Μέλλουσα αξία (Future value-FV) 183

6.6 Παρούσα αξία (Present value-PV) 183

6.7 Χρονική αξία του χρήματος (Time value of money) 184

6.8 Τοκοχρεολύσια και ράντες 185

6.9 Περισσότερα για το Finance 189

6.10 Τι είναι το Corporate Finance (Εταιρική χρηματοοικονομική) 190

6.11 Οι μεγάλοι σταθμοί του Finance 192

ΜΕΡΟΣ Γ΄

ΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΟΣ

Κεφάλαιο 7

Ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες και τα πρώτα χρηματιστήρια

7.1 Γενικά για τον θεσμό της ασφάλισης 211

7.2 Το ναυτικό δάνειο, η πρώτη μορφή ασφάλισης 212

7.3 Από τα καφενεία διενέργειας ασφαλιστικών πράξεων στη δημιουργία ασφαλιστικών επιχειρήσεων 213

7.4 Ασφαλίσεις πυρός, ζωής και λοιπές ασφαλίσεις 215

7.5 Αντασφαλιστικές επιχειρήσεις (re-insurance companies) 216

7.6 Ο νόμος των μεγάλων αριθμών και η χρήση του στον υπολογισμό του κόστους ασφάλισης 217

7.7 Γνωριμία με τα χρηματιστήρια 218

7.8 Οργάνωση και λειτουργία των χρηματιστηρίων 219

7.9 Τα μεγάλα χρηματιστήρια στον κόσμο 221

Κεφάλαιο 8

Ο ρόλος των Κεντρικών Τραπεζών – Καθορισμός των βασικών επιτοκίων και ρύθμιση της προσφοράς χρήματος – Διατραπεζική αγορά

8.1 Συνοπτική ιστορία των Κεντρικών Τραπεζών 225

8.2 Η ανάγκη ύπαρξης μηχανισμού έσχατης ανάγκης 225

8.3 Η ανάγκη οργάνωσης Γραφείου Συμψηφισμού 226

8.4 Η ανάγκη ύπαρξης τραπεζίτη των δημοτικών και κρατικών αρχών 226

8.5 Η ανάγκη ελέγχου και αξιοποίησης του εκδοτικού προνομίου 227

8.6 Ο έλεγχος της προσφοράς χρήματος 229

8.7 Η άσκηση της νομισματικής πολιτικής από τις Κεντρικές Τράπεζες 231

8.8  Η σημασία της κατοχύρωσης της ανεξαρτησίας των Κεντρικών Τραπεζών 233

Κεφάλαιο 9

Η λειτουργία των χρηματαγορών και κεφαλαιαγορών, καθορισμός των επιτοκίων δανεισμού και ο ρόλος των επενδυτικών τραπεζών και των

οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης – Διεθνής κίνηση κεφαλαίων

9.1 Αγορές χρήματος και κεφαλαίου 237

9.2 Η διαμόρφωση των επιτοκίων στην οικονομία 238

9.3  Ο τόπος (χώρα) και ο χρόνος σύναψης της δανειακής σύμβασης,βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση των επιτοκίων βάσης 238

9.4  Από τα επιτόκια βάσης των κεντρικών τραπεζών στα επιτόκια δανεισμού των εμπορικών τραπεζών 239

9.5  Προσφυγή των τραπεζών και λοιπών επιχειρήσεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές 243

9.6  Η αντίστροφη σχέση μεταξύ της μεταβολής των επιτοκίων και της τιμής των ομολόγων 247

9.7  Η σημασία της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειζόμενου στον προσδιορισμό του περιθωρίου για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου  249

9.8  Η επίδραση των εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών στον προσδιορισμό του ύψους του δανειστικού επιτοκίου 250

9.9  Το περιθώριο μεικτού κέρδους των τραπεζών και η διαμόρφωση του τελικού επιτοκίου επιβάρυνσης των δανειζόμενων 251

ΜΕΡΟΣ Δ΄

Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ – ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΙ  ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ

Κεφάλαιο 10

Η σύναψη και κατάρρευση της συμφωνίας Bretton-Woods και η δημιουργία της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού

Ταμείου – Εμφάνιση του συναλλαγματικού και επιτοκιακού κινδύνου

10.1 Αντικρύζοντας τον κόσμο της επόμενης μέρας 259

10.2 Η συμφωνία Bretton-Woods 260

10.3 Η κατάρρευση του συστήματος Bretton-Woods και η εμφάνιση του συναλλαγματικού και επιτοκιακού κινδύνου 261

10.4 Ο συναλλαγματικός κίνδυνος 263

10.5 Ο επιτοκιακός κίνδυνος και ο κίνδυνος ρευστότητας 264

10.6 Πιστωτικός και λειτουργικός κίνδυνος 267

10.7 Ο χρυσός και ο κανόνας χρυσού 269

10.8 Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Διεθνής Τράπεζα 273

Κεφάλαιο 11

Θεσμοί, προϊόντα και εργαλεία ανάληψης, διαφοροποίησης και αντιστάθμισης των χρηματοοικονομικών κινδύνων (leasing, factoring,repos, παράγωγα, αμοιβαία κεφάλαια)

11.1 Τα όρια της τραπεζικής διαμεσολάβησης 277

11.2 Μετοχές και ομόλογα 278

11.3 Αμοιβαία κεφάλαια 279

11.4 Ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (Private Equity) 281

11.5 Leasing 282

11.6 Factoring 285

11.7 Repos 288

11.8 Παράγωγα 292

11.9 Γνωριμία με τον κόσμο των αγορών 296

Κεφάλαιο 12

Θεσμική θωράκιση, εποπτικό πλαίσιο και η διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του συστήματος μετά και την κρίση των ετών 2007-08

12.1 Εισαγωγή στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα 303

12.2  Τα θέματα που αντιμετωπίζουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα 305

12.3 Τα σημαντικά πρότυπα 307

12.4  Το ευάλωτο των τραπεζών και οι κανόνες της Επιτροπής της Βασιλείας 311

12.5 Η Επιτροπή της Βασιλείας (Basle Committee) 313

12.6 Εποπτικά κεφάλαια και δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας 314

12.7 Συστήματα εγγύησης των καταθέσεων 315

12.8 Εισαγωγή στην εταιρική διακυβέρνηση 316

12.9 Η κρίση των ετών 2007-08: αίτια, επιπτώσεις και αντιδράσεις 320

Βιβλιογραφία 325

Ευρετήριο 327